Endless Ebook, One Click Away – Start Downloading at ebookname.

com

HTML5 Pocket Reference Fifth Edition Jennifer

Niederst Robbins

https://ebookname.com/product/html5-pocket-reference-fifth-
edition-jennifer-niederst-robbins/

OR CLICK HERE

DOWLOAD EBOOK

Browse and Get More Ebook Downloads Instantly at https://ebookname.com

Click here to visit ebookname.com and download ebook now
Instant digital products (PDF, ePub, MOBI) available
Download now and explore formats that suit you...

bash Pocket Reference 1st Edition Arnold Robbins

https://ebookname.com/product/bash-pocket-reference-1st-edition-
arnold-robbins/

Canvas Pocket Reference Scripted Graphics for HTML5

David Flanagan

https://ebookname.com/product/canvas-pocket-reference-scripted-
graphics-for-html5-david-flanagan/

Learning Web Design A Beginner s Guide to X HTML Style

Sheets and Web Graphics 3rd Edition Jennifer Niederst
Robbins

https://ebookname.com/product/learning-web-design-a-beginner-s-
guide-to-x-html-style-sheets-and-web-graphics-3rd-edition-
jennifer-niederst-robbins/

Forecasts of the Past Globalisation History Realism

Utopia Mcneill

https://ebookname.com/product/forecasts-of-the-past-
globalisation-history-realism-utopia-mcneill/
Mathew Brady Records the Civil War 1st Edition Kari
Cornell

https://ebookname.com/product/mathew-brady-records-the-civil-
war-1st-edition-kari-cornell/

The Souls of Black Folk W. E. B. Du Bois

https://ebookname.com/product/the-souls-of-black-folk-w-e-b-du-
bois-2/

Lincoln and Emancipation 1st Edition Edna Greene

Medford

https://ebookname.com/product/lincoln-and-emancipation-1st-
edition-edna-greene-medford/

FAQs on Vaccines and Immunization Practices 2nd Edition

Vipin M. Vashishtha

https://ebookname.com/product/faqs-on-vaccines-and-immunization-
practices-2nd-edition-vipin-m-vashishtha/

Logical Database Design Principles 1st Edition John

Garmany

https://ebookname.com/product/logical-database-design-
principles-1st-edition-john-garmany/
Session Builders Series 100 Trc Interactive

https://ebookname.com/product/session-builders-series-100-trc-
interactive/
 FIFTH EDITION

HTML5
Pocket Reference
Download from Wow! eBook <www.wowebook.com>

Jennifer Niederst Robbins

Beijing • Cambridge • Farnham • Köln • Sebastopol • Tokyo

HTML5 Pocket Reference, Fifth Edition
by Jennifer Niederst Robbins

Copyright © 2013 Littlechair, Inc. All rights reserved.

Printed in the United States of America.
Published by O’Reilly Media, Inc., 1005 Gravenstein Highway North,
Sebastopol, CA 95472.
O’Reilly books may be purchased for educational, business, or sales promo-
tional use. Online editions are also available for most titles (http://my.safari
booksonline.com). For more information, contact our corporate/institutional
sales department: 800-998-9938 or [email protected].

Editors: Simon St. Laurent and Meghan Blanchette

Production Editor: Kristen Borg
Proofreader: Amanda Kersey
Indexer: Lucie Haskins
Cover Designer: Karen Montgomery
Interior Designer: David Futato

January 2000: First Edition.

January 2002: Second Edition.
May 2006: Third Edition.
December 2009: Fourth Edition.
August 2013: Fifth Edition.

Revision History for the Fifth Edition:

2013-07-19 First release
See http://oreilly.com/catalog/errata.csp?isbn=9781449363352 for release de-
tails.

Nutshell Handbook, the Nutshell Handbook logo, and the O’Reilly logo are
registered trademarks of O’Reilly Media, Inc. HTML5 Pocket Reference, the
image of a koala, and related trade dress are trademarks of O’Reilly Media,
Inc.
Many of the designations used by manufacturers and sellers to distinguish
their products are claimed as trademarks. Where those designations appear
in this book, and O’Reilly Media, Inc., was aware of a trademark claim, the
designations have been printed in caps or initial caps.
While every precaution has been taken in the preparation of this book, the
publisher and author assume no responsibility for errors or omissions, or for
damages resulting from the use of the information contained herein.

ISBN: 978-1-449-36335-2
[M]
1374005900
 Contents

HTML5 Pocket Reference 1

HTML5 Overview 2
HTML5 Global Attributes 9
Alphabetical List of Elements 14
Elements Organized by Function 154

A: Character Entities 157

B: XHTML Syntax Overview 165

Index 167

iii
 HTML5 Pocket Reference

HTML (HyperText Markup Language) is the markup language

used to turn text documents into web pages and applications.
The fundamental purpose of HTML as a markup language is
to provide a semantic description (the meaning) of the content
and establish a document structure (a hierarchy of elements).
This pocket reference provides a concise yet thorough listing
of the elements and attributes specified in the HTML5 Candi-
date Recommendation maintained by the World Wide Web
Consortium (W3C) dated December 17, 2012, the HTML 5.1
Editor’s Draft dated June 15, 2013, and the “living” HTML
specification maintained by the Web Hypertext Application
Technology Working Group (WHATWG) as of June 15, 2013.
Elements and attributes from the HTML 4.01 Specification
that were made obsolete in HTML5 have been omitted from
this edition. The elements and attributes contained in this book
may be used in HTML 4.01, XHTML 1.0, or XHTML 1.1
documents, unless they are explicitly marked “Not in HTML
4.01,” in which case they will cause the document to be invalid.
HTML5 documents can be written in XHTML syntax (for-
mally known as the “XML Serialization of HTML5”), so when-
ever applicable, special considerations for XHTML will be
noted. See Appendix B at the end of this reference for details
on XHTML syntax requirements.

1
This book is organized into the following sections:
• HTML5 Overview
• HTML5 Global Attributes
• Alphabetical List of Elements
• Elements Organized by Function
• Appendix A, Character Entities
• Appendix B, XHTML Syntax Overview

HTML5 Overview
HTML5 offers new features (elements, attributes, event han-
dlers, and APIs) for easier web application development and
more sophisticated form handling.
The HTML5 specification is based on HTML 4.01 Strict, but
unlike previous HTML Recommendations, HTML5 does not
use a Document Type Definition (DTD). Instead, it uses the
Document Object Model (DOM, the “tree” formed by a docu-
ment’s structure) as its basis rather than a particular set of syn-
tax rules. It also differs from previous recommendations in that
it includes detailed instructions for how browsers should han-
dle malformed and legacy markup.

W3C and WHATWG

There are two organizations maintaining slightly different
HTML specifications as of this writing.
HTML5 was originally written by the Web Hypertext Appli-
cation Technology Working Group (WHATWG). In 2003,
members of Apple, Mozilla, and Opera formed the WHATWG
to further the development of HTML in a way that was con-
sistent with real-world authoring practices and browser be-
havior. Their initial documents, Web Applications 1.0 and
Web Forms 1.0, were rolled together into HTML5, which is
still in development under the guidance of WHATWG editor,
Ian Hickson. They eventually dropped the version number and

2 | HTML5 Pocket Reference

now maintain “living” (unnumbered) HTML specification at
whatwg.org.
In 2006, the World Wide Web Consortium (W3C) formed its
own HTML5 Working Group based on the work by the
WHATWG. In 2009, it discontinued its work on XHTML 2.0
in order to focus on the development of HTML5. The W3C
maintains a “snapshot” (numbered) version of HTML5
(www.w3.org/TR/html5/), which is expected to reach Recom-
mendation status in 2014. HTML5.1 is also in development
and is scheduled to become a Recommendation in 2016.
Nightly builds of the HTML5.1 Editor’s Draft are available at
www.w3.org/html/wg/drafts/html/master/.
The differences between the W3C and HTML5 Candidate
Recommendation and the WHATWG versions are fairly mi-
nor. The WHATWG and HTML5.1 spec change frequently,
but the differences as of this writing include:

WHATWG only
ping attribute on a and area elements
srcset attribute on img element

WHATWG and W3C HTML5.1 only

data element
menuitem element
dialog element
main element
inert global attribute
itemid, itemprop, itemref, itemscope, and itemtype global
attributes
onclose and onsort global event handlers
download attribute on a and area elements
sortable attribute on table element
sorted attribute on th element

HTML5 Overview | 3
W3C HTML5 only
command element (replaced by menuitem)
media attribute on a element
pubdate attribute on time element

New Semantic Elements in HTML5

HTML5 includes new semantic elements for marking up page
content. Details for each of these elements are provided in the
section “Alphabetical List of Elements” on page 14:

article figcaption output

aside figure progress
audio footer rp
bdi header rt
canvas hgroup* ruby
command* keygen section
data** main** source
datalist mark time
details menuitem** track
dialog** meter video
embed nav wbr

* Removed from HTML5.1

** WHATWG and HTML5.1 only

New input types

HTML5 introduces the following new input control types (in-
dicated as values for the type attribute for the input element):
color, date, datetime, datetime-local, email, month, number,
range, search, tel, time, url, and week.

4 | HTML5 Pocket Reference

Obsolete HTML 4.01 elements
The following HTML 4.01 elements were made obsolete in
HTML5 because they were presentational, confusing, or
poorly supported: acronym, applet, basefont, big, center, dir,
frame, frameset, font, isindex, noframes, strike, and tt.

HTML5 APIs
With a growing demand for interactive content on web pages,
HTML5 introduces many APIs (Application Programming In-
terfaces) for the creation of web applications. APIs standardize
tasks that traditionally required proprietary plug-ins or custom
programming. Some have markup components such as audio,
video, and canvas; others only use JavaScript and/or server-side
components.
The following APIs are part of the W3C HTML5 specification:
• Media API, for playback of video and audio files with
multimedia synchronization and timed subtitles, used
with the new video and audio elements (bit.ly/17EC8HT
and bit.ly/13xEOBr)
• TextTrack, for adding timed subtitles and captions for
video and audio elements (bit.ly/16ZQm6S)
• Session History API, for exposing the browser history
(bit.ly/12iDo0Q)
• Offline Web Applications API, which allows web re-
sources to be used while offline (bit.ly/108K1mp)
• Editing API, including a new global contenteditable
attribute (bit.ly/11Tw0Tv)
• Drag and Drop API, including the new draggable
attribute (bit.ly/18sdPhs)

HTML5 Overview | 5
 Other HTML5-related APIs have separate specifications,
including:
• Canvas API for two-dimensional drawing in conjunction
with the new canvas element (bit.ly/17ftf5F)
• Web Storage API allows data to be stored in the
browser’s cache so an app can use it later (bit.ly/168vZjW)
• Geolocation API lets users share longitude and latitude
information for so they are accessible to scripts in web
applications (bit.ly/168w5rQ)
• Web Workers API that allows scripts to run in the back-
Download from Wow! eBook <www.wowebook.com>

ground to improve performance (bit.ly/17ECwWI)

• Web Sockets API that maintains an open connection be-
tween the client and the server so data can pass between
them in real time. This may be useful for multi-player
games, chat, and live data streams (bit.ly/13UfWUK).
• File API gives access to files uploaded from a form input.
It enables previews of the uploaded file to be shown and
enables drag-and-drop uploading (bit.ly/11sTkro).
This is only a handful of the dozens of APIs in development.
The following resources provide thorough lists of available
APIs and other web technologies in an easy-to-use manner:
• The Web Platform: Browser Technologies, maintained by
Mike Smith of the W3C (platform.html5.org)
• HTML5 Landscape Overview, by Erik Wilde (dret.type-
pad.com/dretblog/html5-api-overview.html)
• Web Platform Docs (docs.webplatform.org/wiki/apis)

HTML5 Document Structure

HTML5 has only one version and does not reference a DTD,
but HTML5 documents still require a simplified DOCTYPE
declaration to trigger standards mode rendering in browsers.
The following is the minimum recommended structure of a
basic HTML5 document:

6 | HTML5 Pocket Reference

 <!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<title>Document Title</title>
</head>
<body>
Content of document . . .
</body>
</html>

HTML5 documents written in XML syntax do not require a

DOCTYPE but may include an XML declaration. They should
also be served as the MIME type application/xhtml+xml or
application/xml. The following is a simple HTML5 document
written in the XML syntax:
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">
<head>
<title>Document Title</title>
</head>
<body>
Content of document . . .
</body>
</html>

HTML5 Browser Support

Most of the new HTML5 semantic elements and attributes are
supported by contemporary desktop and mobile browsers
(Chrome, Safari, Opera, Firefox, and Internet Explorer 9+).
For browsers that do not support new elements and APIs, there
is usually a JavaScript polyfill (patch) that simulates support.
For a thorough list of existing polyfills, see Modernizr’s
collection at www.github.com/Modernizr/Modernizr/wiki/
HTML5-Cross-Browser-Polyfills.
One example of a simple polyfill is the “HTML5 Shiv” script
created by Remy Sharp. To make older browsers such as In-
ternet Explorer 8 and earlier recognize new HTML5 elements
(thus making them accessible to styles and scripts), you could
write JavaScript to create each element in DOM one at a time.

HTML5 Overview | 7
For example, this command creates a section element:
document.createElement("section");

The HTML5 Shiv script, created by Remy Sharp, creates all of

the new elements for you at once. To use it, simply point to the
Google-hosted script shown here:
<!--[if lt IE 9]>
<script src="http://html5shiv.googlecode.com/svn/trunk/
html5-els.js"></script>
<![endif]-->

The following resources are useful for tracking HTML5 real-

world support and use:
“When Can I Use…”
A comparison of browser support for HTML5, CSS3, and
other web technologies maintained by Alexis Deveria.
HTML5 Please
Recommends which HTML5 and CSS3 features are ready
to use and which fallback to use when appropriate.
Wikipedia “Comparison of Layout Engines (HTML5)”
Charts show HTML5 support by the major browser lay-
out engines.
HTML5 Readiness
An interesting visualization of growing support for
HTML5 and CSS3 from 2008 to present.

Validating HTML5 Documents

You can check to see if your HTML5 document is valid using
the online validator at validator.w3.org (HTML5 support is in
beta as of this writing) or html5.validator.nu.

8 | HTML5 Pocket Reference

HTML5 Global Attributes
A number of attributes are shared by all elements in HTML5
and are referred to collectively as the Global Attributes:
accesskey="character"
Assigns an access key (shortcut key command) that acti-
vates or focuses the element. The value is a single charac-
ter. Users may access the element by hitting Alt-<key>
(PC) or Ctrl-<key> (Mac).
class="text string"
Assigns one or more classification names to the element.
contenteditable="true|false"
Not in HTML 4.01. Indicates the user can edit the ele-
ment. This attribute is already well supported in current
browser versions.
contextmenu="id of menu element"
Not in HTML 4.01. Specifies a context menu that applies
to the element. The context menu must be requested by
the user, for example, by a right-click.
dir="ltr|rtl|auto"
Specifies the direction of the element. ltr indicates left to
right; rtl indicates right to left; and auto indicates that
direction should be determined programmatically.
draggable="true|false"
Not in HTML 4.01. Indicates the element is draggable,
meaning it can be moved by clicking and holding on it,
and then moving it to a new position in the window.
dropzone="copy|move|link|string:text string type|
file:file type"
Not in HTML 4.01. Indicates what happens when a data
is dragged onto the element and what kind of data to ac-
cept. copy results in a copy of the dragged data; move moves
the data to a new location; and link results in a link to the
original data. Including string:text/plain allows it to ac-
cept any text string. The file: attribute indicates what
type of file is accepted (e.g., file:image/png). Both the

HTML5 Global Attributes | 9

Other documents randomly have
different content
In de oudere documenten van deze romantische literatuur der
kuischheid nemen we voortdurend waar, dat er op kuischheid
aangedrongen wordt, volstrekt niet voornamelijk om de belooning
ervoor na den dood, en ook zelfs niet, omdat de maagd, die er zich
aan wijdt, in Christus een altijd jongen minnaar ziet, wiens
guldenharige schoonheid soms met nadruk vermeld wordt. De
voornaamste bekoring ervan ligt in de eigen vrijheid, en in de
zekerheid, dat men ontkomt aan al de moeiten, ongemakken en
banden van het huwelijk. Deze oudste Christelijke beweging van
romantische kuischheid was klaarblijkelijk in groote mate een
opstand van vrouwen tegen de mannen en tegen het huwelijk. Dit
wordt wel duidelijk uit de leerzame geschiedenis, die men
veronderstelt dat haar oorsprong heeft in de derde eeuw, van de
eunuchen Achilles en Nereus, zooals ze verteld wordt in de Acta
Sanctorum, van den 12en Mei. Achilles en Nereus waren
Christelijke eunuchen van de slaapkamer van Domitia, een maagd
van edele geboorte, die verwant was aan Keizer Domitianus en
verloofd met Aurelianus, den zoon van den consul. Eens, toen hun
meesteres bezig was zich te versieren met haar juweelen en haar
purperen gewaden, met goud geborduurd, begonnen zij om beurten
haar te spreken over al de genoegens en voordeelen van de
maagdelijkheid, vergeleken met een huwelijk met niet meer dan één
man. Zij had ten gevolge daarvan veel te lijden van Aurelianus, en
toen hij bewerkte, dat zij naar een eiland verbannen werd, ging zij
daarheen met Achilles en Nereus, die ter dood gebracht werden. Als
een onderdeel van het verhaal wordt de dood van Felicula, een
andere kuischheidsheldin, beschreven. Toen zij op de pijnbank
gelegd werd, weigerde zij voortdurend Jezus te verloochenen, dien
zij haar minnaar noemde. “Ego non nego amatorem meum”.

Een speciale afdeeling van deze literatuur heeft betrekking op de

geschiedenissen van de bekeeringen of het berouw van courtisanes.
De heilige Martinianus bijvoorbeeld (Feb. 13) werd in verleiding
gebracht door de courtisane Zoe, maar bekeerde haar. De
geschiedenis van de heilige Margaretha van Cortona (Feb. 22), een
berouwvolle courtisane, is van lateren datum, want zij behoort tot de
dertiende eeuw. Het mooiste document in deze literatuur is
waarschijnlijk de laatste, de Italiaansche stichtelijke legende uit de
veertiende eeuw, genaamd The Life of Saint Mary Magdalen, die
gewoonlijk in verband gebracht wordt met den naam van Frater
Dominico Cavalca. (Ze is in het Engelsch vertaald). Het is de zoo
fijn en mooi vertelde legende van de kuische en hartstochtelijke
liefde van de beminnelijke zondares Maria Magdalena voor haar
geliefden Meester.

Naarmate de tijd verliep, werd het aandringen op de vreugden van

de kuischheid in dit leven minder in het oog vallend, en werd zij
meer en meer beschouwd als de toestand, die alleen zijn volledige
belooning vindt in het toekomstig leven. Toch worden zelfs in de
bekoorlijke geschiedenis van Gregorius van Tours van “De Twee
minnenden van Auvergne”, waarin deze houding duidelijk is, de
genoegens van kuische liefde in dit leven evenzeer op den
voorgrond gesteld als in een van de eerste legenden (Historia
Francorum, lib. I, hoofdst. XLII). Twee senatoren van Auvergne
hadden ieder een eenig kind en die verloofden zij met elkaar. Toen
de huwelijksdag kwam en het jonge paar te bed gelegd was, keerde
de bruid zich naar den muur en weende bitterlijk. De bruidegom
smeekte haar hem te zeggen wat er was; toen keerde zij zich tot hem
en zeide, dat zij haar verdriet niet kon uitwisschen, al zou zij al de
dagen van haar leven weenen, want dat zij besloten had haar kleine
lichaam onbevlekt aan Christus te geven, onaangeroerd door
mannen; nu had zij in plaats van onsterfelijke rozen alleen maar
verlepte rozen op haar voorhoofd gehad, die het eer mismaakten dan
dat zij het versierden, en in plaats van den bruidsschat van het
Paradijs, dien Christus haar beloofd had, was zij de echtgenoote
geworden van een sterfelijk man. Zij beklaagde haar droevig lot
lang en met veel liefelijke welsprekendheid. Ten laatste voelde de
bruidegom, door haar lieve woorden overtuigd, dat het eeuwige
leven voor hem geschenen had als een groot licht, en verklaarde hij,
dat als zij zich wenschte te onthouden van vleeschelijke begeerten,
hij dat ook wilde. Zij was zeer dankbaar, en met gevouwen handen
vielen zij in slaap. Verscheidene jaren leefden zij zoo te zamen, in
 kuischheid hetzelfde bed deelende. Ten slotte stierf zij en werd
begraven; haar minnaar gaf haar onbevlekt over in de handen van
Christus. Spoedig daarna stierf ook hij en werd in een afzonderlijke
graftombe begraven. Toen geschiedde er een wonder, dat de
grootschheid van deze kuische liefde duidelijk in het licht stelde,
want de twee lichamen werden gevonden, op geheimzinnige wijze
bijeen geplaatst. Tot op dezen dag, zoo besluit Gregorius
(schrijvende in de zesde eeuw), noemen de menschen van de plaats
hen “De Twee Minnenden”.

Hoewel Renan (Marc-Aurèle, hoofdst. XV) met korte woorden de

aandacht op het bestaan van deze uitgebreide oude Christelijke
literatuur vestigt, die de romantiek der kuischheid voortzet, schijnt
ze tot nog toe weinig of niet bestudeerd te zijn. Ze heeft echter groot
belang, niet alleen om zichzelf, maar ter wille van de
psychologische beteekenis, daar ze den aard van de beweegkrachten
duidelijk maakt, die de kuischheid gemakkelijk en aantrekkelijk
maakten voor de menschen van de vroegste Christelijke wereld,
zelfs als ze volkomen sexueele abstinentie met zich bracht. De oude
Kerk vervloekte de erotiek van de Heidensche wereld en bande ze
uit op de meest krachtdadige wijze door een eigen nieuwe en fijnere
erotiek er voor in de plaats te stellen.

Gedurende de middeleeuwen begon de oorspronkelijke

frischheid van de Christelijke kuischheid haar bekoring te
verliezen. Geen kuischheidslegenden werden geschreven
en in het werkelijke leven zochten de menschen geen
avonturen meer op het gebied der kuischheid. Voor zoover
de oude idealen al in leven bleven, was dit op het
wereldsch gebied der ridderlijkheid. De laatste bekende
figuur, die streefde naar de heldenfeiten van de eerste
Christenen was Robert van Arbrissel in Normandië.
 Robert van Arbrissel, die, in de elfde eeuw, de beroemde en bekende
orde van Fontevrault voor vrouwen stichtte, kwam uit Bretagne.
Deze Keltische oorsprong is ongetwijfeld van beteekenis, want hij
kan misschien zijn nooit falenden ijver en zijn enthusiaste vereering
voor vrouwen verklaren. Zelfs zij, onder zijn vrienden, die
afkeurden wat zij zijn schandelijk gedrag noemden, leggen
getuigenis af van zijn nooit falend vroolijk temperament, zijn
wakkerheid in het handelen, zijn bereidwilligheid voor welke daad
van humaniteit ook en zijn volkomen vrij zijn van gestrengheid. Hij
trok groote massa’s menschen van allerlei soort aan, vooral
vrouwen, ook prostituées, en zijn invloed over vrouwen was groot.
Eens ging hij in een bordeel om zijn voeten te warmen en bekeerde
terloops alle vrouwen die daar waren. “Wie zijt gij?” vroeg een van
haar, “ik ben hier al vijf en twintig jaar en niemand is mij hier ooit
komen spreken over God”. Robert’s betrekking tot de nonnen van
Fontevrault was zeer intiem, en hij sliep dikwijls met haar. Dit
wordt door vrienden van hem, bisschoppen en abten, nauwkeurig
beschreven, waarvan een opmerkt, dat Robert “een nieuwen, maar
vruchteloozen vorm van martelaarschap ontdekt had”. Een
koninklijke abdis van Fontevrault, in de zeventiende eeuw,
beweerde, dat de vereerde stichter van de orde met geen
mogelijkheid schuldig kon geweest zijn aan zulk schandelijk
gedrag, en dat de brieven daarom valsch moesten zijn en liet de
origineelen vernietigen voor zoover dat mogelijk was. De
Bollandisten namen, in een niet wetenschappelijk en onvolledig
verslag van de zaak (Acta Sanctorum, Feb. 25), dit gezichtspunt
over. J. von Walter echter toont in een onlangs verschenen en
grondige studie over Robert van Arbrissel (Die Ersten
Wanderprediger Frankreichs, deel I) aan, dat er hoegenaamd geen
reden is om aan het echte, authentieke en betrouwbare karakter van
de bestreden brieven te twijfelen.

De vroeg-Christelijke kuischheidslegenden hadden echter

hun opvolgers. Aucassin et Nicolette, dat waarschijnlijk in
Noordelijk Frankrijk geschreven is tegen het einde van de
twaalfde eeuw, is vooral de afstammeling van de
geschiedenissen in de Acta Sanctorum en elders. Het
belichaamde hun geest, droeg hem verder en vereenigde
hun teer gevoel voor kuischheid en reinheid met het ideaal
van monogamische liefde. Aucassin et Nicolette was de
doodsklok van de primitief Christelijke
kuischheidslegende. Het was de ontdekking, dat de
kuische verfijningen van teerheid en toewijding mogelijk
waren binnen de strikt normale sfeer van sexueele liefde.

Er waren minstens twee oorzaken, die de neiging hadden

de primitief Christelijke voorliefde voor de kuischheid uit
te wisschen, zelfs afgezonderd van den invloed van de
Kerk-autoriteiten bij het terugdringen van de romantische
uitingen ervan. In de eerste plaats verwijderde het
ondergaan van de oude heidensche wereld, met zijn
gewoonte en tot op zekere hoogte zijn ideaal van sexueele
toegevendheid, den achtergrond, die gratie en teerheid
gegeven had aan de teedere vrijheid der jonge Christenen.
In de tweede plaats waren de gestrengheden, die de eerste
Christenen met vreugde in praktijk hadden gebracht ter
wille van de gezondheid hunner ziel, beroofd van hun
bekoring en vrijwilligheid, toen zij tot een formeel deel
gemaakt waren van strafwetboeken voor zonde, eerst in de
Poenitentialia en later in de handen van biechtvaders. Dit
was, we mogen het er aan toevoegen, te meer noodzakelijk
geworden, omdat het ideaal van Christelijke kuischheid
niet langer in ruimen kring het bezit was van verfijnde
menschen, die immuun gemaakt waren tegen heidensche
losbandigheid, doordat zij te midden daarvan opgevoed
waren en er zelf in ondergedompeld waren geweest. Het
was klaarblijkelijk van het begin af aan een ernstige zaak
voor de hartstochtelijke Noord-Afrikanen het ideaal van
kuischheid te handhaven en toen het Christendom zich
over Noordelijk Europa verspreidde, scheen het bijna een
hopelooze taak de idealen ervan te acclamatiseeren onder
de wilde Germanen. Later werd het noodig, het celibaat
aan de vaste geestelijkheid op te leggen door de sterke
kracht van kerkelijke authoriteit, terwijl vrijwillig celibaat
alleen levendig gehouden werd door een opeenvolgende
reeks van godsdienstige enthusiasten, die telkens weer
nieuwe orden stichtten. Een ascetisme, dat zoo
opgedrongen was, kon niet altijd vergezeld gaan van de
vurige exaltatie, die noodig is om het in stand te houden,
en in zijn kunstmatige pogingen tot zelfbehoud, viel het
dikwijls van de onzekere hoogten in de diepten van
onbeteugelde losbandigheid9. Toen de middeleeuwen
voorbij waren, begonnen helderziende denkers het fatale
van alle gewaagde pogingen om de normale grenzen van
de menschelijkheid te buiten te gaan, te erkennen. “Qui
veut faire l’ange”, zeide Pascal, terwijl hij met scherpte
deze beschouwing van de zaak opsomde, “fait la bête”.
Dat was dikwijls duidelijk gebleken in de geschiedenis
van de Kerk.
In de zevende eeuw begonnen de Poenitentialia in gebruik te
komen; ze werden gedurende de negende en tiende eeuw zeer
overheerschend en hadden groote authoriteit. Zij waren
wetslichamen, gedeeltelijk geestelijk en gedeeltelijk wereldsch, en
werden gegoten in den vorm van catalogussen van vergrijpen met de
juiste maat van straf, voorgeschreven voor ieder vergrijp. Zij
vertegenwoordigden de introductie van maatschappelijke orde onder
ongetemde barbaren en waren meer wetboeken van strafwet dan
deel van een systeem van sacramenteele confessie en boetedoening.
In Frankrijk en Spanje, waar reeds orde en regel bestond op een
Christelijke basis, waren zij weinig noodig. Zij hadden hun
oorsprong in Ierland en Engeland en bloeiden voornamelijk in
Duitschland; Karel de Groote ondersteunde ze (zie, b.v. Lea, History
of Auricular Confession, deel II, p. 96, ook hoofdst. XVII; Hugh
Williams, uitgave van Gildas, deel II, Appendix 3; de voornaamste
Poenitentialia worden vermeld in de Bussordnungen van
Wasserschleben). In 1216 maakte het Lateraansch concilie, onder
Innocentius III, biechten verplichtend. Het voorrecht van den
priester om de mate van de straf te regelen naar omstandigheden
met grooter buigzaamheid dan de strenge Poenitentialia toelieten,
werd eerst absoluut gehandhaafd door Peter van Poitiers. Toen
wierp Alain van Rijssel de Poenitentialia als verouderd ter zijde en
verklaarde, dat de priester zelf navraag moest doen naar de
omstandigheden van iedere zonde en precies de schuld ervan moest
afwegen. (Lea, op. cit., deel II, p. 171).

Lang voor dezen tijd echter hadden de idealen der kuischheid, voor
zoover zij een belangrijke mate van zelfbeheersching in zich sloten,
ofschoon zij stevig vast gegroeid waren in de conventioneele
tradities en idealen van de Christelijke Kerk, opgehouden eenige
bekoring of kracht te hebben voor de bevolking, die in het
Christendom leefde. Onder de Noordelijke barbaren, met hun
verschillende tradities van een krachtiger en natuurlijker soort achter
zich, werden de geslachts-eischen dikwijls vrijmoedig ten toon
gespreid. De monnik Ordericus Vitalis vestigt in de elfde eeuw de
aandacht op wat hij noemt de “wulpschheid” van de vrouwen van de
 Noorsche veroveraars van Engeland, die, toen ze alleen thuis
gelaten waren, boodschappen stuurden, dat ze, als haar
echtgenooten niet spoedig terug kwamen, andere mannen zouden
nemen. Het celibaat van de geestelijkheid werd alleen met de
grootste moeite ingesteld en toen het ingesteld was, werden de
geestelijken onkuisch. Aartsbisschop Odo van Rouaan, in de
dertiende eeuw, vermeldde in het dagboek van de bezoeken in zijn
diocese, dat er éen onkuische geestelijke was op iedere vijf
gemeenten, en zelfs toont de monnik Salimbene in zijn
merkwaardige autobiographie met betrekking tot het Italië van
denzelfden tijd aan, hoe weinig kuischheid in het godsdienstige
leven in acht genomen werd. Kuischheid kon nu alleen gehandhaafd
worden door geweld, gewoonlijk door de moreele kracht van
kerkelijke autoriteit, die zelf door onkuischheid ondermijnd werd,
maar soms zelfs door physiek geweld. Het was in de dertiende
eeuw, volgens de opinie van sommigen, dat de kuischheidsgordel
(cingula castatis) zich het eerst begint te vertoonen, maar de
voornaamste autoriteit Caufeynon (La Ceinture de Chasteté, 1904)
meent, dat ze dateert uit de Renaissance (Schultz, Das höfische
Leben zur Zeit der Minnesänger, deel V. p. 272; Krauss,
Anthropophyteia, deel III, p. 247). In de zestiende eeuw werden de
kloosters bijna tot bordeelen, zooals we hooren op het niet bestreden
gezag van Burchard, een secretaris van den Paus, in zijn Diarium,
uitgegeven door Thuasne, die nog meer autoriteiten voor deze
bewering samenbrengt in een noot onder aan de bladzij (deel II, p.
79); dat zij dat bleven in de achttiende eeuw, zien wij duidelijk in de
bladzijden van de Mémoires van Casanova en in veel andere
documenten van dien tijd.

De Renaissance en de opkomst van het humanisme had

ongetwijfeld invloed op het gevoel jegens het ascetisme en
de kuischheid. Aan den eenen kant werd er een nieuwe en
oude wettiging gevonden voor het niet in acht nemen van
deugden, die de menschen begonnen te beschouwen als
enkel monnikachtig, en aan den anderen kant begonnen de
fijnere geesten, die den invloed van de nieuwe beweging
ondervonden, zich duidelijk bewust te worden, dat
kuischheid beter gekweekt kan worden en in acht
genomen door hen, die vrij waren te doen zooals zij
wilden, dan door hen, die onder den dwang stonden van
priesterlijke autoriteit. Dat is het gevoel, dat in Montaigne
overheerscht, en dat is het idee van Rabelais, toen hij het
tot den eenigen regel van zijn abdij van Thelème maakte:
“Fay ce que vouldras”.

Iets later werd deze leer in verschillende toonaarden herhaald door

vele schrijvers, alle meer of min verlicht door de beschaving, die
door de Renaissance in de mode was gebracht. “Zoolang Danae vrij
was”, merkt Ferrand op in zijn verhandeling uit de zestiende eeuw,
De la Maladie d’Amour, “was zij kuisch”. En Sir Kenelm Digby, de
laatste vertegenwoordiger van den geest der Renaissance, wijst in
zijn Private Memoirs op het feit, dat de vrijheid, die Lycurgus “de
wijste menschelijke wetgever, die er ooit geweest is”, aan de
vrouwen gaf om haar lichaam te geven aan mannen, tot wie zij zich
door edele genegenheid en door de hoop op een goed nageslacht
voelden aangetrokken, de ware oorzaak was, dat “werkelijke
kuischheid in Sparta meer bloeide dan in eenig ander deel van de
wereld”.

In Protestantsche landen werd het ascetisch ideaal nog

verder in discrediet gebracht door de Hervorming, die voor
een groot gedeelte een opstand was tegen gedwongen
celibaat. Zoodoende werd de godsdienst niet langer aan de
zijde van de kuischheid geplaatst. In de achttiende eeuw,
zoo niet eerder, werd de autoriteit van de Natuur ook
gewoonlijk ingeroepen tegen de kuischheid. Zoo is het
gekomen, dat in de laatste twee eeuwen ernstige denkers
maar gedeeltelijk gunstig gestemd waren jegens de
kuischheid. Het begon gevoeld te worden, dat een
ongelukkige en schadelijke vergissing begaan was door te
trachten een verheven ideaal te handhaven, hetgeen
huichelarij aanmoedigde. “Het menschelijk ras zou veel
winnen”, zooals Senancour in het begin der negentiende
eeuw in zijn merkwaardig boek over liefde schreef, “als de
deugd niet zoo moeilijk gemaakt werd. De verdienste zou
niet zoo groot zijn, maar wat is het nut van een
verhevenheid, die zelden kan volgehouden worden?”10.

Er kan geen twijfel aan zijn, dat de overmatige

minachting, waartoe de kuischheids-idee in de achttiende
eeuw en later begon te vervallen, voornamelijk voortkwam
uit het bestaan van die enkel uitwendige en conventioneel
physieke kuischheid, die willekeurig opgedrongen werd,
voor zoover ze opgedrongen kon worden, en die in zekere
mate nog opgedrongen wordt, in naam of in werkelijkheid,
—aan alle respectabele vrouwen buiten het huwelijk. De
opvatting van de physieke deugd der maagdelijkheid had
de opvatting van de geestelijke deugd van kuischheid
verlaagd. Een enkele gewoonte, voelde men,
voorgeschreven aan een geheele sekse, of zij het wilde of
niet, kon nooit de schoonheid en de bekoring bezitten van
een deugd. Terzelfder tijd begon men zich voor oogen te
stellen, dat de staat van gedwongen maagdelijkheid niet
alleen niet een staat is, die bijzonder gunstig is voor het
kweeken van werkelijke deugden, maar dat die verbonden
is met eigenschappen, die niet langer beschouwd worden
als te zijn van hooge waarde11.

“Hoe willekeurig, kunstmatig en strijdig met de Natuur is het leven,

dat nu in deze zaak der kuischheid aan vrouwen opgedrongen
wordt!” schreef James Hinton veertig jaar geleden. “Denk aan dezen
regel: “Een vrouw, die in overweging neemt, is verloren”. Wij
scheppen het gevaar, door de geheele vrouwelijkheid afhankelijk te
maken van een punt als dit, en door haar te omringen met
onnatuurlijke en bovennatuurlijke gevaren. Er wordt thans een
lichtzinnige onredelijkheid belichaamd in het leven der vrouw; de
tegenwoordige “deugd” is een ziekelijke ongezonde plant. De
Natuur en God hebben nooit het leven van een vrouw zoo op de
punt van een naald gewogen. Het geheele moderne denkbeeld der
kuischheid heeft sensueele overdrijving in zich, die zeker voor een
deel is overgebleven uit andere tijden, terwijl wat er goed in was
voor het grootste gedeelte verdwenen is”.

“De geheele bekoring der maagdelijkheid”, schreef een andere

Philosoof, Guyau, “is onwetendheid. Maagdelijkheid kan, evenals
sommige vruchten, alleen bewaard worden door een proces van
verdroging”.

Mérimée wees op denzelfden verdrogenden invloed van de

maagdelijkheid. In een brief, gedateerd van 1859 schreef hij: “Ik
vind, dat tegenwoordig de menschen veel te veel waarde hechten
aan kuischheid. Niet, dat ik ontken, dat kuischheid een deugd is,
maar er zijn graden in deugden evenals in ondeugden. Het schijnt
belachelijk, dat een vrouw uit de maatschappij verbannen zal
worden, omdat zij een minnaar gehad heeft, terwijl een vrouw, die
gierig is, onoprecht en zuur, overal vrij uit kan gaan. De moraal van
deze eeuw is zeker niet die, die geleerd wordt in het Evangelie. Naar
mijn meening is het beter te veel lief te hebben, dan te weinig.
Tegenwoordig worden droge harten in de hoogte gestoken” (Revue
des Deux Mondes, April, 1896).

Dr. H. Paul heeft een daarmee verwant punt behandeld. Zij schrijft:
“Er zijn meisjes, die zich, zelfs al als kinderen, geprostitueerd
hebben door onanie en wulpsche gedachten. De reinheid harer
zielen is al lang verloren en niets blijft voor haar verborgen, maar—
zij hebben haar hymen bewaard! Dat is ter wille van den
toekomstigen echtgenoot. Laat niemand haar onschuld durven
betwijfelen, met dat onwederlegbaar bewijsmateriaal! En als dan
een ander meisje, dat haar kindsheid in volkomen reinheid
doorgebracht heeft, nu, met ontwaakte zinnen en warme, onstuimige
vrouwelijkheid, zich in liefde of ook maar alleen in hartstocht aan
een man geeft, dan staan ze allen op en roepen, dat zij “onteerd” is!
En niet het minst het geprostitueerde meisje met het hymen. Zij is
het juist, die het hardst schreeuwt en die de grootste steenen gooit.
Toch behoeft de “onteerde” vrouw, die gezond en krachtig is, niet
bang te zijn, te vertellen wat zij gedaan heeft aan den man, die haar
ten huwelijk begeert, als zij spreekt van het eene menschelijke
wezen tot het andere. Zij behoeft niet te blozen; zij heeft haar
menschenrechten uitgeoefend en geen verstandig man zal haar om
die reden minder achten”. (Dr. H. Paul, “Die Ueberschätzung der
Jungfernschaft”, Geschlecht und Gesellschaft Bd. II, p. 14, 1907).

In gelijken geest schrijft F. Erhard (Geschlecht und Gesellschaft Bd.

I, p. 408): “Maagdelijkheid in een zekere beteekenis heeft haar
waarde, maar in de gewone beteekenis wordt ze grootelijks te hoog
geschat. Afgezonderd van het feit, dat een meisje, dat ze bezit, toch
door en door verdorven kan zijn, leidt deze overschatting van de
maagdelijkheid er toe, dat het meisje, die ze niet heeft, veracht
wordt, en verder heeft ze tot resultaat gehad de ontwikkeling van
een speciale industrie om meisjes klaar te maken, door middel van
een preutsche kloosterachtige opvoeding, die haar echtgenooten de
speciale delicatesse zullen brengen van een bruid, die nergens van
weet. Natuurlijk kan dit alleen bereikt worden ten koste van iedere
verstandige opvoeding. Wat de onontwikkelde kleine gans kan
worden, dat kan niemand voorzien”.

Freud (Sexual-Probleme, Maart, 1908) wijst ook op het slechte

resultaat van de opvoeding voor het huwelijk, die aan de meisjes
gegeven wordt op den basis van dit ideaal van maagdelijkheid.
“Opvoeding onderneemt de taak de zinnelijkheid van een meisje
terug te dringen tot den tijd van de verloving. Zij verbiedt niet alleen
sexueele verhoudingen en stelt een hooge premie op onschuld, maar
ze onttrekt de rijpende vrouwelijke individualiteit aan de verleiding,
door een staat van onwetendheid te handhaven omtrent de
praktische zijde van de rol, die zij in het leven zal moeten spelen, en
door geen opwekking tot liefde toe te laten, die niet tot het huwelijk
kan leiden. Het resultaat is, dat, als haar plotseling door de autoriteit
van de ouders wordt toegestaan te verlieven, het meisje zich
psychisch niet kan aanpassen, en dat zij het huwelijk ingaat, onzeker
van haar eigen gevoelens. Als een gevolg van deze kunstmatige
vertraging van de liefdesfunctie, brengt zij niets dan teleurstelling
aan haar man, en is koel in haar physieke verhouding tot hem”.

Senancour (De l’Amour, deel i, p. 285) meent zelfs, dat, als het
mogelijk is de kwestie van de nakomelingschap er buiten te laten,
niet alleen de wet van kuischheid gelijk zal worden voor de beide
geslachten, maar dat er een neiging zal zijn om de verhouding van
de seksen, in zekere mate, te veranderen. “Zelfbeheersching wordt
dan een raad eerder dan een voorschrift, en dan zal in vrouwen de
wellustige neiging met de meeste toegevendheid beschouwd
worden. De man is gemaakt om te werken; hij ontmoet het pleizier
alleen maar in het voorbijgaan; hij moet er mee tevreden zijn, dat de
vrouwen zich er meer mee zullen bezig houden dan hij. Het zijn de
mannen, die er door uitgeput raken, en mannen moeten altijd voor
een deel hun wenschen beperken”.
Als wij ons echter bevrijden van den band van een
gedwongen physieke kuischheid, dan wordt het mogelijk
kuischheid als een deugd in eere te herstellen. In den
tegenwoordigen tijd kan het niet langer gezegd worden,
dat er van den kant van denkers en moralisten eenige
actieve vijandigheid jegens het denkbeeld van kuischheid
bestaat; er is integendeel een neiging om de waarde van
kuischheid te erkennen. Maar deze erkenning is vergezeld
gegaan van een terugkeer tot de oudere en gezondere
opvatting van de kuischheid. Het bewaren van een strenge
sexueele abstinentie, niets dan de maagdelijkheid, kan
alleen beschouwd worden als een pseudo-kuischheid. De
eenige positieve deugd, die Aristoteles op dit gebied kon
erkend hebben was een matiging, die beperking van de
lagere impulsen in zich sloot, een wijs uitoefenen en niet
een niet-uitoefenen12. De beste denkers van de Christelijke
Kerk hebben dezelfde opvatting gehad; de heilige Basilius
hechtte in zijn belangrijke reglementen voor monniken
geen waarde aan zelftucht als een doel op zichzelf, maar
beschouwde ze als een werktuig, om den geest in staat te
stellen, macht over het vleesch te krijgen. De heilige
Augustinus verklaarde, dat zelfbeheersching alleen
uitstekend is, als ze in praktijk gebracht wordt in het
geloof aan het hoogste goed13, en hij beschouwde
kuischheid als “een ordelijke beweging van de ziel, die
lagere dingen ondergeschikt maakt aan hoogere dingen, en
die voornamelijk moet blijken in huwelijksverhoudingen”;
Thomas van Aquino die de kuischheid op veelal dezelfde
wijze aanduidde, definieerde onreinheid als het smaken
van sexueel genot dat niet van de rechte soort is, noch wat
het voorwerp, noch wat de omstandigheden aangaat14.
Maar een tijdlang werden de stemmen van de groote
moralisten niet gehoord. De deugd der kuischheid was
ondergegaan in den populairen Christelijken hartstocht
voor de vernietiging van het vleesch, en dat gezichtspunt
werd in de zestiende eeuw ten slotte geheiligd door het
Concilie van Trente, dat formeel een banvloek uitsprak
over iedereen, die zou willen verklaren, dat de staat van
maagdelijkheid en celibaat niet beter was dan de
huwelijksstaat. Nu behoort de pseudo-kuischheid, die
waarde had alleen op grond dat iedere soort van
zelfbeheersching beter was dan iedere soort van sexueele
verhouding, tot het verleden, behalve voor hen, die aan
oude ascetische geloofsbelijdenissen hangen. De mystieke
waarde van de maagdelijkheid is verdwenen; zij schijnt in
den geest van den modernen mensch alleen maar het
denkbeeld op te wekken van een pikantheid, die begeerd
wordt door den verstokten lichtmis; het zijn de mannen,
die zelf al lang den leeftijd der onschuld voorbij zijn, die
zooveel waarde hechten aan de onschuld van hun bruiden.
De opvatting van levenslange zelfbeheersching als een
ideaal is ook verdwenen; op zijn best wordt ze beschouwd
als een zaak van persoonlijke voorkeur. En de
conventioneele veinzerij van algemeene kuischheid, om
voor respectabel te gelden, begint men te beschouwen als
een bezwaar, eer dan als een hulp voor het kweeken van
eenige werkelijke kuischheid15.

De kuischheid, die door den moralist van tegenwoordig als

een deugd beschouwd wordt, heeft haar waarde geensdeels
in haar abstinentie. Zij is niet, in de woorden van de
heilige Theresa, de deugd van de schildpad, die haar leden
onder haar schild terugtrekt. Zij is een deugd, omdat zij
een oefenen in zelfbeheersching is, omdat ze het karakter
en den wil helpt stalen, en omdat ze direct gunstig is voor
het kweeken van het mooiste, meest verheven en meest
krachtige sexueele leven. Zoo beschouwd, mag men
kuischheid stellen tegenover de eischen van het verlaagde
middeleeuwsche Catholicisme, maar zij is in harmonie
met de eischen van ons beschaafde leven van
tegenwoordig en in het geheel niet in disharmonie met de
eischen der Natuur.

Er is altijd een analogie tusschen het instinct van

reproductie en het instinct van voeding. Bij de voeding is
het de invloed van de kennis, van physiologie, die ten
slotte een overdreven ascetisme op zijde heeft geschoven,
en eten “rein” gemaakt heeft. Hetzelfde proces is, zooals
James Hinton duidelijk aangewezen heeft, mogelijk
gemaakt in de sexueele verhoudingen; “kennis heeft den
sleutel in handen tot reinheid”16.
Vele invloeden hebben echter samengewerkt om een
aandringen tot kuischheid te bevorderen. Er is in de eerste
plaats een onvermijdelijke reactie geweest tegen de
sexueele gemakkelijkheid, die men als natuurlijk was
beginnen te beschouwen. Men bemerkte, dat zulk een
gemakkelijkheid geen moreele waarde had, want zij had
neiging de moreele kracht te verslappen en ze was niet
gunstig voor de mooiste sexueele satisfactie. Ze kon niet
eens aanspraak maken op natuurlijkheid in de ruime
beteekenis van het woord, want in de natuur in het
algemeen is de sexueele bevrediging meestal zeldzaam en
moeilijk. Het hof maken kost moeite en is van langen
duur; de tijd der liefde is strikt afgeperkt, de zwangerschap
onderbreekt sexueele verhoudingen. Zelfs onder
natuurvolken, zoolang zij niet door de beschaving besmet
zijn, wordt mannelijkheid gewoonlijk gehandhaafd door
een mooi ascetisme; het verdragen van ontbering,
zelfbeheersching en beperking, gematigd door zeldzame
orgiën, geven een tucht, die zoowel het sexueele deel als
ieder ander deel van het leven der natuurvolken
beheerscht. Om dezelfde mannelijkheid in het beschaafde
leven te behouden, moeten wij, dat mogen we wel inzien,
opzettelijk een deugd kweeken, die onder
levenstoestanden bij natuurvolken natuurlijk is17.

De sympathie van Nietzsche, zoowel direct als indirect, is

geweest aan de zijde van de deugd der kuischheid in haar
moderne beteekenis. Het voorschrift: “Wees hard”, zooals
Nietzsche het gebruikte, was niet zoozeer een opdracht tot
ongevoelige onverschilligheid jegens anderen, als wel een
beroep op een meer energieke houding jegens onszelf, het
kweeken van een zelfbeheersching, die in staat is de
krachten der ziel te verzamelen en in te houden, om ze te
besteden aan met opzet gekozen doeleinden. “Een
betrekkelijke kuischheid”, schreef hij, “een fundamenteel
en wijs overleg in erotische zaken, zelfs in gedachte, is een
deel van een mooie gematigdheid in het leven, ook in rijk
begaafde en volkomen naturen”18. In deze zaak is
Nietzsche een typische vertegenwoordiger van de moderne
beweging tot herstel van de kuischheid op haar juiste
plaats als een werkelijke en nuttige deugd, en niet als
louter conventie. Zulk een beweging kon niet nalaten zich
te doen voelen, want men begrijpt spoedig, dat alles wat
gemakkelijkheid en weelderige zachtheid in sexueele
zaken begunstigt, het karakter verlaagt en de heerlijkste
erotische satisfactie vermindert. Want erotische satisfactie
van de hoogste soort is alleen mogelijk als wij aan den
sexueelen impuls een hooge mate verzekerd hebben van
wat Colin Scott noemt “irradiatie”, dat wil zeggen een in
ruime mate zich verspreiden door het geheele psychische
organisme. En dat kan alleen bereikt worden door
belemmeringen op te werpen op den weg naar de snelle en
directe bevrediging van de sexueele begeerte, door haar te
dwingen haar kracht te vermeerderen, lange omwegen te
nemen, het geheele organisme zoo sterk te laden, dat de
eindelijke climax van bevredigde liefde niet triviale
afdoening van een klein verlangen is, maar de enorme
vervulling van een hartstocht, waarin zoowel de geheele
ziel als het geheele lichaam zijn aandeel heeft. “Alleen de
kuische kan werkelijk obsceen zijn”, zeide Huysmans. En
op een hooger plan: alleen de kuische kan liefhebben.

“Physieke reinheid”, merkte Hans Menjago op (“Die

Ueberschätzung der Physischen Reinheit”, Geschlecht und
Gesellschaft, deel II, hoofdst. VIII) “werd oorspronkelijk
gewaardeerd als een teeken van grootere sterkte van wil en kracht
van karakter; ze beteekende een zich verheffen boven primitieve
toestanden. Deze reinheid was moeilijk te bewaren; ze was
zeldzaam en ongewoon. Uit deze zeldzaamheid ontstond het
bijgeloof van een bovennatuurlijke macht, die in de maagd zou
wonen. Maar deze heeft geen beteekenis, zoodra reinheid algemeen
wordt en een speciaal zichtbare mate van kracht van karakter niet
langer noodig is om ze te handhaven … Physieke reinheid kan alleen
waarde bezitten als zij het resultaat is van individueele sterkte van
karakter, en niet als zij het resultaat is van gedwongen moreele
regels”.

Konrad Höller, die speciale aandacht gewijd heeft aan de sexueele

kwestie op scholen, merkt met betrekking tot physieke oefening op:
“Het grootste voordeel van physieke oefening is echter niet de
ontwikkeling van actieve en passieve kracht van het lichaam en zijn
behendigheid, maar het instellen en het versterken van de
heerschappij van den wil over het lichaam en zijn behoeften, die
zoozeer te lijden heeft van traagheid. Hij, die geleerd heeft voor een
bepaald doel honger en dorst en vermoeidheid te verdragen en te
overwinnen, zal beter in staat zijn sexueele impulsen en de
verleiding om er aan toe te geven te weerstaan, wanneer beter
inzicht en æsthetisch gevoel hem duidelijk gemaakt hebben, dat
toegeven nadeelig en schandelijk zou zijn” (K. Höller, “Die Aufgabe
der Volksschule”, Sexualpädagogik, p. 70). Professor Schäfenacker
(id., p. 102), die ook den nadruk legt op het belang van
zelfbeheersching en zelfbeperking, meent dat een jong mensch zijn
toekomstige zending als burger en vader van een familie in gedachte
moet houden.

Een fijn en diepzinnig denker van den tegenwoordigen tijd, Jules de

Gaultier, heeft, waar hij over moraal schrijft, zonder te verwijzen
naar deze specifieke kwestie, besproken tot welke nieuwe,
innerlijke, verbodsmotieven wij ons kunnen wenden als wij het oude
uiterlijke verbod van autoriteit en geloof, dat nu in verval is geraakt,
willen vervangen. Hij antwoordt, dat de gemoedstoestand, waar
oude geloofsbelijdenissen op gebaseerd waren, nog bestaat. “Kan
niet”, vraagt hij, “het verlangen naar een ding, dat wij liefhebben en
waar wij naar verlangen, gevoegelijk de plaats innemen van het
geloof, dat een ding bestaat door den goddelijken wil of door de
natuur der dingen? Zal niet de beteugeling van de waanzin van het
instinct zich openbaren als een nuttige houding, aangenomen door
het instinct zelf voor zijn eigen behoud, als een symptoom van de
kracht en gezondheid van het instinct? Is niet de heerschappij over
zichzelf, de macht zijn daden te regelen, een teeken van superioriteit
en een reden voor zelfrespect? Zal niet deze trotsche vreugde
dezelfde autoriteit hebben bij het bewaren van de instincten, als eens
bezeten werd door godsdienstige vrees en de beweerde dwang der
rede?” (Jules de Gaultier, La Dépendance de la Morale et
l’Indépendance des Moeurs, p. 153).

H. G. Wells (in A Modern Utopia), die wees op het belang van de

kuischheid, hoewel hij het celibaat verwierp, roept, evenals Jules de
Gaultier het motief van den trots op. “De beschaving heeft zich veel
sneller ontwikkeld dan de mensch veranderd is. Onder de
onnatuurlijke volmaking van veiligheid, vrijheid en overvloed, die
onze beschaving heeft bereikt, is de gewone ongeoefende mensch
tot excessen geneigd in bijna alle richtingen; hij heeft neiging te
veel te eten en te overvloedig, te veel te drinken, lui te worden
sneller dan zijn werk kan verminderen, zijn belangstelling aan
 vertoon te verspillen, en te veel en te omslachtig lief te hebben. Hij
verliest zijn training en concentreert zijn aandacht op egoïstische en
erotische peinzerijen. Onze groote voorgangers zochten motieven op
uit allerlei soorten van bronnen, maar ik denk, dat de beste bron om
de menschen zelfbeheersching te leeren, de trots is. Trots is
misschien niet het mooiste wat er in de ziel is, maar het is toch nog
de beste koning. Zij bedoelden ermede den mensch rein en gezond
te houden. In deze zaak, evenals in alle zaken van natuurlijke
begeerte, meenden zij, dat geen begeerte moet worden verzadigd,
geen begeerte kunstmatige prikkels moet hebben en evenzeer, dat
geen begeerte van gebrek moet omkomen. Een mensch moet van
tafel komen, voldaan, maar niet overladen. En in de zaak der liefde
was een oprecht en rein verlangen naar een rein en oprecht
medeschepsel het ideaal van onze voorouders. Zij bevalen een
huwelijk tusschen gelijken aan als de plicht jegens het ras, en zij
maakten aanwijzingen van de meest preciese soort, om die
echtelijke onscheidbaarheid, dien echtelijken staat te verhinderen,
die somtijds een paar er toe brengt, te zamen minder te zijn dan
ieder afzonderlijk was”.

Met betrekking tot de kuischheid als een element van erotische

satisfactie, schrijft Edward Carpenter (Love’s Coming of Age, p. 11):
“Er is een soort van illusie omtrent physieke begeerte, die gelijk is
aan die waaraan een kind lijdt als het, wanneer het een mooie bloem
ziet, die onmiddellijk aftrekt en in een paar oogenblikken den vorm
en de geur vernielt, die het aantrokken. Hij alleen krijgt de volle
glorie, die zich een weinig terughoudt, en hij alleen bezit waarlijk,
die als het noodig is in staat is niet te bezitten. Hij is inderdaad een
levensmeester, die, terwijl hij de grovere begeerten aanneemt, als zij
tot zijn lichaam komen en ze niet weigert, ze weet te veranderen
naar zijn wil in de zeldzaamste en geurigste bloemen van
menschelijke emotie”.

Behalve haar functies in het opbouwen van het karakter, in

het verhoogen en veredelen van het erotisch leven, en in
het dienstbaar zijn aan de gepaste vervulling van familie-
en maatschappelijke plichten, heeft de kuischheid een
meer speciale waarde voor hen, die de kunsten beoefenen.
We zijn misschien niet altijd geneigd de schrijvers te
gelooven, die verklaard hebben, dat hun vers alleen
losbandig is, maar hun leven kuisch. Het is zeker waar, dat
een verhouding van deze soort neiging heeft om voor te
komen. De grondslag van het sexueele leven is de
grondslag van de kunst; als zij in het eene kanaal verbruikt
wordt, is ze verloren voor het andere. De meesters in al de
meer intens emotioneele kunsten hebben dikwijls een
hoogen graad van kuischheid in praktijk gebracht. Dit is
vooral het geval, wat muziek betreft; men denke aan
Mozart19, Beethoven, aan Schubert, en aan vele mannen
van minder beteekenis. In het geval van dichters en
romanschrijvers schijnt kuischheid gewoonlijk minder
overheerschend te zijn, maar ze is dikwijls duidelijk
merkbaar, en wordt niet zelden verborgen onder de
weergalmende echo’s, die zelfs de geringste liefde-episode
uitoefent op het dichterlijk organisme. Het leven van
Goethe schijnt, op het eerste gezicht, een lange reeks van
onophoudelijke liefde-episoden. Maar als wij bedenken,
dat het het zeer lange leven was van een man, wiens kracht
bleef tot het einde, dat zijn liefden een langen en diepen
invloed uitoefenden op zijn emotioneele werk en op zijn
leven, en dat hij met de meeste van de vrouwen die hij
vereeuwigd heeft, nooit werkelijke sexueele verhoudingen
heeft gehad, en als we ons bovendien voor oogen stellen,
dat hij door alles heen, een bijna onbegrijpelijk groote
hoeveelheid werk deed, dan zullen wij waarschijnlijk tot
het besluit komen, dat het toegeven aan sexualiteit een
veel kleiner deel had in het leven van Goethe dan in dat
van menig gewoon man, op wien het geen merkbaar
emotioneel of intellectueel spoor achterlaat. Sterne
verklaarde, dat hij altijd een dulcinea in zijn hoofd moest
hebben dansen, maar toch schijnt de mate van zijn intieme
verhoudingen met vrouwen maar klein geweest te zijn.
Balzac bracht zijn leven door met zwoegen aan zijn
schrijftafel en met het volhouden van een liefde-
correspondentie vele jaren lang met een vrouw, die hij
bijna nooit zag en met wie hij ten slotte een paar maanden
huwelijksleven doorbracht. Dezelfde ondervinding hebben
vele artistieke scheppers van kunstwerken gehad. Want, in
de woorden van Landor, “afwezigheid is de onzichtbare en
onlichamelijke moeder der ideale schoonheid”.

Wij doen goed ons te herinneren, dat, terwijl de auto-

erotische manifestaties door de hersens van oneindige
verscheidenheid en belang zijn, de hersens en de sexueele
organen toch de groote mededingers zijn voor het
verbruiken van de lichamelijke energie, en dat er een
antagonisme is tusschen uiterste hersenkracht en uiterste
sexueele kracht, al kunnen zij soms beide op verschillende
tijden in hetzelfde individu voorkomen20. In deze
beteekenis is er geen paradox in de woorden van Ramon
Correa, dat potentie impotentie is en impotentie potentie,
want een groote mate van energie, hetzij in athletiek of in
intellect of in sexueele activiteit, is ongunstig voor het
ontvouwen van energie in andere richtingen. Iedere hooge
mate van potentie heeft haar daarmee in verband staande
impotenties.

We mogen er aan toevoegen, dat we een merkwaardig onlogisch

bewijs van het bovenmatige belang, dat aan sexueele functies
gehecht wordt door een maatschappij, die systematisch de sekse
tracht te kleineeren, vinden in de schande die gehecht wordt aan het
gebrek aan “mannelijke” potentie. Hoewel het beschavingsleven een
enorme plaats aanbiedt voor de werkzaamheden van sexueel
impotente personen, laat men den impotenten man voelen, dat,
terwijl hij het zich niet behoeft aan te trekken, als hij lijdt aan
nerveuse stoornissen van de spijsvertering, het bijna een misdaad is
als hij, even onschuldig, lijdt aan nerveuse stoornissen van den
sexueelen impuls. Een treffend voorbeeld hiervan vertoonde zich,
eenige jaren geleden, toen er geopperd werd, dat de betrekkingen
van Carlyle tot zijn vrouw het best verklaard konden worden door te
veronderstellen, dat hij lijdende was geweest aan sexueele
impotentie. In eens stormden er bewonderaars naar voren, om
Carlyle te “verdedigen” tegen deze “schandelijke” aantijging; zij
waren meer geschokt, dan wanneer beweerd ware, dat hij
syphilitisch was. Toch is impotentie, op zijn meest, een zwakheid,
hetzij ze voortkomt uit eenig aangeboren gebrek, of aan een stoornis
van het zenuwevenwicht in het teere sexueele mechanisme, zooals
het neiging heeft voor te komen bij mannen van abnormaal gevoelig
temperament. Het is niet schandelijker daar aan te lijden, dan aan
dyspepsia, waarmee het ook samen kan voorkomen. Vele mannen
van genie en hoog moreel karakter zijn sexueel misvormd geweest.
Dit was het geval met Cowper (hoewel dit veelbeteekenend feit door
zijn levensbeschrijvers is verheeld); Ruskin heeft zijn huwelijk
 ontbonden om een dergelijke reden; en van J. Stuart Mill zegt men,
dat hij sexueel weinig meer ontwikkeld was dan een kind.

Tot op dit punt heb ik de kuischheid en de hoedanigheid

van ascetisme in hun meest algemeene beteekenis
beschouwd zonder eenige poging tot preciese
onderscheiding21. Maar zullen wij deze aannemen als
moderne deugden, die tegenwoordig nog gelden, dan is het
noodig, dat wij wat precieser zijn als we ze definieeren.
Het schijnt het gemakkelijkst, en ook strikt
overeenkomende met de etymologie, als wij aannemen om
met ascetisme of ascesis te bedoelen de athletische
eigenschap van zelfbeheersching die, niet bepaald
noodzakelijk voor onbeperkt lange perioden, de
bevrediging van den sexueelen impuls in bedwang houdt.
Onder kuischheid, die in de eerste plaats de eigenschap der
reinheid is en in de tweede plaats die van heiligheid,
veeleer dan van abstinentie, kunnen wij het best een
gepaste verhouding tusschen erotische eischen en de
andere eischen van het leven verstaan. “Kuischheid is”,
zooals Ellen Key juist opmerkt, “harmonie tusschen
lichaam en ziel met betrekking tot liefde”. Zoo begrepen,
is ascetisme de deugd van beperken, die leidt tot erotische
bevrediging, en kuischheid de deugd, die haar harmonie
brengenden invloed uitoefent over het erotische leven zelf.

We zullen zien, dat ascetisme niet noodzakelijkerwijze

voortdurende zelfbeheersching in zich sluit. Juist verstaan,
is ascetisme een tucht, een oefening, die betrekking heeft
op een doel, dat niet in zichzelf ligt. Als ze gedwongen
voortbestaat, hetzij naar de voorschriften van een
godsdienstig dogma, of enkel als een fetish, dan berust ze
niet langer op een natuurlijke basis; dan is ze ook niet
meer moreel, want de onthouding van een mensch, die zijn
geheele leven in een gevangenis heeft doorgebracht, is van
geen waarde voor het leven. Om natuurlijk te zijn en
moreel, moet ascetisme een doel hebben buiten zichzelf,
moet ze de doeleinden van het levenswerk dienen, die niet
gediend kunnen worden door een persoon, die in een
voortdurenden strijd gewikkeld is met zijn eigen
natuurlijke instincten. Een mensch kan, wel is waar, als
een kwestie van smaak of van voorkeur, zijn geheele leven
vrij en gemakkelijk in sexueele abstinentie doorbrengen,
maar in dit geval is hij geen asceet, en zijn ascetisme is
noch een voorwerp van toejuiching, noch van critiek.

Op dezelfde wijze heeft kuischheid, wel verre van

sexueele abstinentie in zich te sluiten, alleen waarde, als ze
onder invloed gebracht wordt van de erotische sfeer. Een
reinheid uit onwetendheid is, als de leeftijd van kinderlijke
onschuld eenmaal voorbij is, enkel een domheid; ze is
dichter bij de misdaad dan bij de deugd. Reinheid is ook
niet gelijkluidend met inspanning en strijd; in dat opzicht
verschilt ze van ascetisme. “Wij overwinnen de
gebondenheid der sekse”, zegt Rosa Mayreder, “door ze
aan te nemen en niet door ze te ontkennen, en mannen
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

ebookname.com