0% found this document useful (0 votes)
11 views

Ex_2.6_p2

The document provides a comprehensive overview of differentiation techniques for logarithmic, exponential, hyperbolic, and inverse hyperbolic functions, including their properties and examples. It outlines the formulas for derivatives and includes specific examples for clarity. Additionally, it presents exercises for practice in finding derivatives of various functions.

Uploaded by

Focus Academy
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
11 views

Ex_2.6_p2

The document provides a comprehensive overview of differentiation techniques for logarithmic, exponential, hyperbolic, and inverse hyperbolic functions, including their properties and examples. It outlines the formulas for derivatives and includes specific examples for clarity. Additionally, it presents exercises for practice in finding derivatives of various functions.

Uploaded by

Focus Academy
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 5

1|Page

Differentiation of log or ln
𝑑𝑦 1 𝑑 𝑑𝑦 1
If 𝑦 = ln|𝑓(𝑥)| 𝑡ℎ𝑒𝑛 = 𝑓(𝑥) × 𝑑𝑥 𝑓(𝑥) => = 𝑓(𝑥) × 𝑓 ′ (𝑥)
𝑑𝑥 𝑑𝑥

For Example:

𝑦 = ln 𝑥 𝑦 = ln(𝑥 2 + 1)
Diff. w.r.t. ‘x’ Diff. w.r.t. ‘x’
𝑑𝑦 1 𝑑𝑦 1 𝑑𝑦 1 𝑑𝑦 2𝑥
= × 1 => = = 2 × 2𝑥 => = 2
𝑑𝑥 𝑥 𝑑𝑥 𝑥 𝑑𝑥 𝑥 + 1 𝑑𝑥 𝑥 + 1

Properties of log or ln

1. ln(𝐴 × 𝐵) = ln 𝐴 + ln 𝐵 Remember:
𝐴 ln 1 = 0
2. ln (𝐵) = ln 𝐴 − ln 𝐵
ln 𝑒 = 1
3. ln 𝐵 𝐴 = 𝐴 ln 𝐵 ln 0 = ∞
log 𝑎
4. log 𝑏 𝑎 = log 𝑏

Differentiation of Exponential Functions


General Exponential Functions:

𝑑𝑦
If 𝑦 = 𝑎 𝑓(𝑥) 𝑡ℎ𝑒𝑛 = 𝑓 ′ (𝑥)𝑎 𝑓(𝑥) ln 𝑎
𝑑𝑥

For Example:
2 2
𝑦 = 5𝑥 𝑦 = 9𝑥 +𝑥+1
Diff. w.r.t. ‘x’ Diff. w.r.t. ‘x’
𝑑𝑦 2 𝑑𝑦 2
= 2𝑥 5𝑥 ln 5 = (2𝑥 + 1) 9𝑥 +𝑥+1 ln 9
𝑑𝑥 𝑑𝑥

Natural Exponential Functions:

𝑑𝑦
If 𝑦 = 𝑒 𝑓(𝑥) 𝑡ℎ𝑒𝑛 = 𝑓 ′ (𝑥)𝑒 𝑓(𝑥)
𝑑𝑥

For Example:

𝑦 = 𝑒𝑥 𝑦 = 𝑒𝑥
3

Diff. w.r.t. ‘x’ Diff. w.r.t. ‘x’


𝑑𝑦 𝑑𝑦
= 1. 𝑒 𝑥 = 𝑒 𝑥 = 3𝑥 2 𝑒 𝑥
3
𝑑𝑥 𝑑𝑥

SAQIB ASAM GHUMMAN CELL: +92 333 8701112 Email: [email protected]


2|Page

Derivatives of Hyperbolic Functions

𝑑 𝑑
(sinh 𝑥) = cosh 𝑥 (cosh 𝑥) = sinh 𝑥
𝑑𝑥 𝑑𝑥
𝑑 𝑑
(tanh 𝑥) = sech2 𝑥 (coth 𝑥) = − cosech2 𝑥
𝑑𝑥 𝑑𝑥
𝑑 𝑑
(sech 𝑥) = − sech 𝑥 tanh 𝑥 (cosech 𝑥) = − cosech 𝑥 coth 𝑥
𝑑𝑥 𝑑𝑥

Differentiation of Hyperbolic Functions.


If 𝑦 = sinh 𝑓(𝑥)

𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦
𝑇ℎ𝑒𝑛 = sinh 𝑓(𝑥) => = cosh 𝑓(𝑥) × 𝑓(𝑥) => = cosh 𝑓(𝑥) 𝑓 ′ (𝑥)
𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥

𝑑𝑦
=> = 𝑓 ′ (𝑥) cosh 𝑓(𝑥)
𝑑𝑥
𝑑𝑦
For Example: 𝑦 = sinh 2𝑥 𝑡ℎ𝑒𝑛 = 2 cosh 2𝑥
𝑑𝑥

Derivatives of Inverse Hyperbolic Functions

𝑑 1 𝑑 1
(sinh−1 𝑥) = (cosh−1 𝑥) =
𝑑𝑥 √1 + 𝑥 2 𝑑𝑥 √𝑥 2 − 1
𝑑 1 𝑑 1 1
(tanh−1 𝑥) = (coth−1 𝑥) = 𝑜𝑟 − 𝑥 2 −1 , |𝑥| > 1
𝑑𝑥 1 − 𝑥2 𝑑𝑥 1−𝑥 2

𝑑 1 𝑑 1
(sech−1 𝑥) = − (cosech−1 𝑥) = − , 𝑥>0
𝑑𝑥 𝑥√1 − 𝑥 2 𝑑𝑥 𝑥√1 + 𝑥 2

Differentiation of Inverse Hyperbolic Functions.


𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦 1 𝑑
If 𝑦 = sinh−1 𝑓(𝑥) 𝑇ℎ𝑒𝑛 = 𝑑𝑥 sinh−1 𝑓(𝑥) => 𝑑𝑥 = × 𝑑𝑥 𝑓(𝑥)
𝑑𝑥 √1+[𝑓(𝑥)]2

𝑑𝑦 1
=> = 𝑓 ′ (𝑥)
𝑑𝑥 √1 + [𝑓(𝑥)]2

For Example:

𝑑𝑦 1 𝑑𝑦 2𝑥
𝑦 = sinh−1 𝑥 2 𝑡ℎ𝑒𝑛 = × 2𝑥 => =
𝑑𝑥 √1 + (𝑥 2 )2 𝑑𝑥 √1 + 𝑥 4

SAQIB ASAM GHUMMAN CELL: +92 333 8701112 Email: [email protected]


3|Page

EXERCISE 2.6

1. Find 𝒇′(𝒙) if
1 𝑒 𝑥 −𝑒 −𝑥
(i) 𝒇(𝒙) = 𝒆√𝒙−𝟏 => 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑒 𝑥 +𝑒 −𝑥 (𝑒 𝑥 − 𝑒 −𝑥 ) = 𝑒 𝑥 +𝑒 −𝑥
Sol. Diff. w.r.t. ‘x’ 1 𝑒2𝑥 −1
𝑒𝑥− 𝑥 𝑒 2𝑥 −1
𝑑 𝑑 𝑑 ′ (𝑥) 𝑒 𝑒𝑥
𝑓(𝑥) = (𝑒 √𝑥−1 ) => 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑒 √𝑥−1 (√𝑥 − 1) => 𝑓 = 1 = 𝑒2𝑥 +1
= 𝐴𝑛𝑠.
𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑒𝑥+ 𝑥 𝑒 2𝑥 +1
1
𝑒 𝑒𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑒 √𝑥−1 (2 𝑥 × 1 − 0) (vi)
𝒆𝒂𝒙 −𝒆−𝒂𝒙
𝒇(𝒙) = 𝒆𝒂𝒙 +𝒆−𝒂𝒙

1
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 2 𝑥 𝑒 √𝑥−1 𝐴𝑛𝑠 𝑒 𝑎𝑥 −𝑒 −𝑎𝑥
√ Sol.𝑓(𝑥) = 𝑒 𝑎𝑥 +𝑒 −𝑎𝑥
𝟏
(ii) 𝒇(𝒙) = 𝒙𝟑 𝒆𝒙 , (𝒙 ≠ 𝟎) 𝑒 𝑥 − 𝑒 −𝑥
=> 𝑓(𝑥) = tanh 𝑎𝑥 ∵ tanh 𝑥 =
Sol. Diff. w.r.t. ‘x’ 𝑒 𝑥 + 𝑒 −𝑥
1
𝑑 𝑑 Diff. w.r.t. ‘x’
𝑑𝑥
𝑓(𝑥) = 𝑑𝑥 (𝑥 3 𝑒 𝑥 ) 𝑑 𝑑
1 𝑑 1 1 𝑑𝑥
𝑓(𝑥) = 𝑑𝑥 (tanh 𝑎𝑥)
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 3𝑥 2 𝑒 𝑥 + 𝑥 3 𝑒 𝑥 ( ) 𝑑
𝑑𝑥 𝑥 => 𝑓 ′ (𝑥) = sech2 𝑎𝑥 (𝑎𝑥)
1 1 −1 𝑑𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 3𝑥 2 𝑒 𝑥 + 𝑥 2 𝑒 𝑥 ( 2 ) => 𝑓 ′ (𝑥)
= sech 𝑎𝑥 × 𝑎 = 𝑎 sech2 𝑎𝑥
2
𝑥 2
′ (𝑥) 2 𝑥
1 1 2
=> 𝑓 = 3𝑥 𝑒 − 𝑒 𝑥 => 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑎 ( 𝑎𝑥 )
1 𝑒 + 𝑒 −𝑎𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = (3𝑥 2 − 1)𝑒 𝑥 𝐴𝑛𝑠 4
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑎 𝑎𝑥
(iii) 𝒇(𝒙) = 𝒆𝒙 (𝟏 + 𝐥𝐧 𝒙) (𝑒 + 𝑒 −𝑎𝑥 )2
Sol. Diff. w.r.t. ‘x’ 4𝑎
𝑑 𝑑 => 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑎𝑥 𝐴𝑛𝑠
𝑑𝑥
𝑓(𝑥) = 𝑑𝑥 (𝑒 𝑥 (1 + ln 𝑥)) (𝑒 + 𝑒 −𝑎𝑥 )2
1 (vii) 𝒇(𝒙) = √𝐥𝐧(𝒆𝟐𝒙 + 𝒆−𝟐𝒙 )
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 1. 𝑒 𝑥 (1 + ln 𝑥) + 𝑒 𝑥 ( ) Sol. Diff. w.r.t. ‘x’
𝑥
′ (𝑥) 𝑥
1 𝑑 𝑑
𝑓(𝑥) = (√ln(𝑒 2𝑥 + 𝑒 −2𝑥 ))
=> 𝑓 = 𝑒 [(1 + ln 𝑥) + ] 𝑑𝑥 𝑑𝑥
𝑥 ′ (𝑥) 1 𝑑
𝑥(1 + ln 𝑥) + 1 𝑓 = (ln(𝑒 2𝑥 + 𝑒 −2𝑥 ))
2√ln(𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥 ) 𝑑𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑒 𝑥 [ ] 𝐴𝑛𝑠.
𝑥 1 2𝑒 2𝑥 −2𝑒 −2𝑥
𝑓 ′ (𝑥) =
𝒆𝒙 2√ln(𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥 ) 𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥
(iv) 𝒇(𝒙) = 𝒆−𝒙 +𝟏 1 2(𝑒 2𝑥 −𝑒 −2𝑥 )
Sol. Diff. w.r.t. ‘x’ 𝑓 ′ (𝑥) =
2√ln(𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥 ) 𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥
𝑑 𝑑 𝑒𝑥 𝑒 2𝑥 −𝑒 −2𝑥
𝑑𝑥
𝑓(𝑥) = ( −𝑥 )
𝑑𝑥 𝑒 +1
𝑓 ′ (𝑥) = 𝐴𝑛𝑠.
(𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥 )√ln(𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥 )
𝑥 (𝑒 −𝑥 (−1)𝑒 −𝑥 𝑥
1. 𝑒 + 1) − 𝑒
=> 𝑓 ′ (𝑥) = (viii) 𝒇(𝒙) = 𝐥𝐧 √𝒆𝟐𝒙 + 𝒆−𝟐𝒙
(𝑒 −𝑥 + 1)2
𝑒 𝑥 (𝑒 −𝑥
+ 1) + 𝑒 −𝑥 𝑒 𝑥 Sol. 𝑓(𝑥) = ln √𝑒 2𝑥 + 𝑒 −2𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 1
(𝑒 −𝑥 + 1)2 𝑓(𝑥) = ln(𝑒 2𝑥 + 𝑒 −2𝑥 )
𝑒 −𝑥+𝑥
+ 𝑒 𝑥 + 𝑒 −𝑥+𝑥 2
=> 𝑓 ′ (𝑥) = Diff. w.r.t. ‘x’
(𝑒 −𝑥 + 1)2 𝑑 1 𝑑
𝑓(𝑥) = (ln(𝑒 2𝑥 + 𝑒 −2𝑥 ))
𝑒 + 𝑒 𝑥 + 𝑒0
0 𝑑𝑥 2 𝑑𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑓′ (𝑥) 1 1 𝑑
= 2 𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥 𝑑𝑥 (𝑒 2𝑥 + 𝑒 −2𝑥 )
(𝑒 −𝑥 + 1)2
1 + 𝑒𝑥 + 1 1 2𝑒 2𝑥 −2𝑒 −2𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = −𝑥 ∵ 𝑒0 = 1 𝑓 ′ (𝑥) = 2 𝑒 2𝑥 +𝑒 −2𝑥
(𝑒 + 1)2 1 2(𝑒 2𝑥 −𝑒 −2𝑥 )
2 + 𝑒𝑥 𝑓 ′ (𝑥) = × 2𝑥 −2𝑥
=> 𝑓 ′ (𝑥) = −𝑥 𝐴𝑛𝑠. 2
2𝑥
𝑒 +𝑒
(𝑒 + 1)2 𝑒 − 𝑒 −2𝑥
(v) 𝒇(𝒙) = 𝐥𝐧(𝒆𝒙 + 𝒆−𝒙 ) 𝑓 ′ (𝑥) = 2𝑥
𝑒 + 𝑒 −2𝑥
Sol. Diff. w.r.t. ‘x’ 𝑓 ′ (𝑥) = tanh 2𝑥 𝐴𝑛𝑠.
𝑑 𝑑
𝑓(𝑥) = (ln(𝑒 𝑥 + 𝑒 −𝑥 ))
𝑑𝑥 𝑑𝑥
′ (𝑥) 1 𝑑
=> 𝑓 = 𝑒 𝑥 +𝑒 −𝑥 (𝑒 𝑥 + 𝑒 −𝑥 )
𝑑𝑥
1
=> 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑒 𝑥 +𝑒 −𝑥 (1. 𝑥
𝑒 − 1. 𝑒 −𝑥 )

SAQIB ASAM GHUMMAN CELL: +92 333 8701112 Email: [email protected]


4|Page

𝒅𝒚
2. Find 𝒅𝒙 , if
(i) 𝒚 = 𝒙𝟐 𝐥𝐧 √𝒙 =>
𝑑𝑦
=
1
(
√𝑥 2 +1+𝑥
)
1 𝑑𝑥 𝑥+√𝑥 2 +1 √𝑥 2 +1
Sol. 𝑦 = 𝑥 2 ln √𝑥 => 𝑦 = 2 𝑥 2 ln 𝑥
𝑑𝑦 1 𝑥+√𝑥 2 +1 1
Differentiating w.r.t. ‘x’ => = ( )= 𝐴𝑛𝑠.
𝑑𝑥 𝑥+√𝑥 2 +1 √𝑥 2 +1 √𝑥 2 +1
𝑑𝑦 1 𝑑 𝑑𝑦 1 1 𝟐
= (𝑥 2 ln 𝑥) => = (2𝑥 ln 𝑥 + 𝑥 2 ) (vii) 𝒚 = 𝐥𝐧(𝟗 − 𝒙 )
𝑑𝑥 2 𝑑𝑥 𝑑𝑥 2 𝑥
𝑑𝑦 1 𝑑𝑦 1 Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
=> 𝑑𝑥
= 2 (2𝑥 ln 𝑥 + 𝑥) => 𝑑𝑥 = 2
𝑥(2 ln 𝑥 + 1) 𝑑𝑦 𝑑
𝑑𝑦 𝑥(2 ln 𝑥+1) = [ln(9 − 𝑥 2 )]
𝑑𝑥 𝑑𝑥
=> = 𝐴𝑛𝑠. 𝑑𝑦 1 −2𝑥
𝑑𝑥 2 = 9−𝑥2 × −2𝑥 = 9−𝑥2 𝐴𝑛𝑠.
(ii) 𝒚 = 𝒙√𝐥𝐧 𝒙 𝑑𝑥
−𝟐𝒙
(viii) 𝒚 = 𝒆 𝐬𝐢𝐧 𝟐𝒙
Sol. 𝑦 = 𝑥√ln 𝑥
Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
Differentiating w.r.t. ‘x’ 𝑑𝑦 𝑑
𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦 1 𝑑 = 𝑑𝑥 [𝑒 −2𝑥 sin 2𝑥]
= 𝑑𝑥 (𝑥√ln 𝑥) => 𝑑𝑥 = 1. √ln 𝑥 + 𝑥 (ln 𝑥) 𝑑𝑥
𝑑𝑥 2√ln 𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑦
𝑑𝑦 1
1 𝑑𝑦 1 = −2𝑒 −2𝑥 sin 2𝑥 + 2 cos 2𝑥 𝑒 −2𝑥
=> 𝑑𝑥
= √ln 𝑥 + 𝑥 => = √ln 𝑥 + 𝑑𝑥
𝑑𝑦
2√ln 𝑥 𝑥 𝑑𝑥 2√ln 𝑥
𝑑𝑦 2 ln 𝑥+1 𝑑𝑥
= 2𝑒 −2𝑥 (− sin 2𝑥 + cos 2𝑥)
=> 𝑑𝑥
= 𝐴𝑛𝑠. 𝑑𝑦
2√ln 𝑥
𝒙 = 2𝑒 −2𝑥 (cos 2𝑥 − sin 2𝑥)
(iii) 𝒚 = 𝐥𝐧 𝒙 𝑑𝑥
(ix) 𝑦 = 𝑒 −𝑥 (𝑥 3 + 2𝑥 2 + 1)
Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
1 Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
𝑑𝑦 𝑑 𝑥 𝑑𝑦 1.ln 𝑥−𝑥 𝑑𝑦 𝑑
𝑑𝑥
= ( ) => = (ln 2 𝑥
𝑑𝑥 ln 𝑥 𝑑𝑥 𝑥)
= [𝑒 −𝑥 (𝑥 3 + 2𝑥 2 + 1)]
𝑑𝑥 𝑑𝑥
𝑑𝑦 ln 𝑥−1 𝑑𝑦
=> 𝑑𝑥 = (ln 𝑥)2 𝐴𝑛𝑠 𝑑𝑥
= −1. 𝑒 −𝑥 (𝑥 3 + 2𝑥 2 + 1) + 𝑒 −𝑥 (3𝑥 2 + 4𝑥)
𝑑𝑦
(iv)
𝟏
𝒚 = 𝒙𝟐 𝐥𝐧 𝒙 𝑑𝑥
= −𝑒 −𝑥 (𝑥 3 + 2𝑥 2 + 1) + 𝑒 −𝑥 (3𝑥 2 + 4𝑥)
1 𝑑𝑦
Sol. 𝑦 = 𝑥 2 ln 𝑥 => 𝑦 = 𝑥 2 ln 𝑥 −1 => 𝑦 = 𝑥 2 (−1. ln 𝑥) 𝑑𝑥
= 𝑒 −𝑥 (−𝑥 3 − 2𝑥 2 − 1 + 3𝑥 2 + 4𝑥)
2 𝑑𝑦
=> 𝑦 = −𝑥 ln 𝑥
𝑑𝑥
= 𝑒 −𝑥 (−𝑥 3 + 𝑥 2 + 4𝑥 − 1) 𝐴𝑛𝑠.
Differentiating w.r.t. ‘x’ (x) 𝒚 = 𝒙 𝒆𝐬𝐢𝐧 𝒙
𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦 1
𝑑𝑥
= − (𝑥 2 ln 𝑥) => = − (2𝑥 ln 𝑥 + 𝑥 2 )
𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑥
Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
𝑑𝑦 𝑑
𝑑𝑦
=> 𝑑𝑥 = −(2𝑥 ln 𝑥 + 𝑥) => 𝑑𝑥 = −𝑥(2 ln 𝑥 + 1) 𝐴𝑛𝑠
𝑑𝑦 = [𝑥 𝑒 sin 𝑥 ]
𝑑𝑥 𝑑𝑥
𝑑𝑦
𝒙𝟐 −𝟏 = 1. 𝑒 sin 𝑥 + 𝑥 cos 𝑥 𝑒 sin 𝑥
(v) 𝒚 = 𝐥𝐧 √ 𝑑𝑥
𝑑𝑦
𝒙𝟐 +𝟏
𝑑𝑥
= 𝑒 sin 𝑥 (1 + 𝑥 cos 𝑥) 𝐴𝑛𝑠.
𝑥 2 −1 1 𝑥 2 −1 𝟑𝒙−𝟒
Sol. 𝑦 = ln √ 2 => 𝑦 = ln ( 2 ) (xi) 𝒚=𝟓𝒆
𝑥 +1 2 𝑥 +1
1 2 2 Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
=> 𝑦 = [ln(𝑥 − 1) − ln(𝑥 + 1)] 𝑑𝑦 𝑑
2 = 𝑑𝑥 [5 𝑒 3𝑥−4 ]
Differentiating w.r.t. ‘x’ 𝑑𝑥
𝑑𝑦
𝑑𝑦 1 𝑑
= 2 𝑑𝑥 [ln(𝑥 2 − 1) − ln(𝑥 2 + 1)] 𝑑𝑥
= 5(3) 𝑒 3𝑥−4 = 15 𝑒 3𝑥−4 𝐴𝑛𝑠.
𝑑𝑥
𝑑𝑦 1 1 1 (xii) 𝒚 = (𝒙 + 𝟏)𝒙
𝑑𝑥
= 2 [𝑥2 −1 × 2𝑥 − 𝑥 2 +1 × 2𝑥] Sol. 𝑦 = (𝑥 + 1)𝑥
𝑑𝑦 2𝑥 1 1 𝑑𝑦 𝑥 2 +1−𝑥 2 +1
= [ 2 − 2 ] => = 𝑥 [ ] Taking ‘ln’ on both sides
𝑑𝑥 2 𝑥 −1 𝑥 +1 𝑑𝑥 (𝑥 2 −1)(𝑥 2 +1)
𝑑𝑦 2𝑥 ln 𝑦 = ln(𝑥 + 1)𝑥 => ln 𝑦 = 𝑥 ln(𝑥 + 1)
=> 𝑑𝑥 = 𝑥 4 −1 𝐴𝑛𝑠. Differentiating w.r.t. ‘x’
𝑑 𝑑
(vi) 𝒚 = 𝐥𝐧 (𝒙 + √𝒙𝟐 + 𝟏) (ln 𝑦) = [𝑥 ln(𝑥 + 1)]
𝑑𝑥 𝑑𝑥
Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’ 1 𝑑𝑦 1×1
𝑦 𝑑𝑥
= 1. ln(𝑥 + 1) + 𝑥 𝑥+1
𝑑𝑦 𝑑
𝑑𝑥
= 𝑑𝑥 [ln(𝑥 + √𝑥 2 + 1)] 𝑑𝑦 𝑥 (𝑥+1) ln(𝑥+1)+𝑥
𝑑𝑦 1 𝑑 𝑑𝑥
= 𝑦 [ln(𝑥 + 1) + 𝑥+1] = 𝑦 [ 𝑥+1
]
= (𝑥 + √𝑥 2 + 1) 𝑑𝑦 𝑥 (𝑥+1) ln(𝑥+1)+𝑥
𝑑𝑥 𝑥+√𝑥 2 +1 𝑑𝑥 = (𝑥 + 1) [ ] 𝐴𝑛𝑠.
𝑑𝑦 1 1×2𝑥 1 𝑥 𝑑𝑥 𝑥+1
= (1 + )= (1 + )
𝑑𝑥 𝑥+√𝑥 2 +1 2√𝑥 2 +1 𝑥+√𝑥 2 +1 √𝑥 2 +1

SAQIB ASAM GHUMMAN CELL: +92 333 8701112 Email: [email protected]


5|Page

(xiii) 𝒚 = (𝐥𝐧 𝒙)𝐥𝐧 𝒙


Sol. 𝑦 = (ln 𝑥)ln 𝑥
Taking ‘ln’ on both sides
ln 𝑦 = ln(ln 𝑥)ln 𝑥 => ln 𝑦 = ln 𝑥 ln(ln 𝑥)
Differentiating w.r.t. ‘x’
𝑑 𝑑 1 𝑑𝑦 1 1 𝑑
(ln 𝑦) = [ln 𝑥 ln(ln 𝑥)] => = ln(ln 𝑥) + ln 𝑥 (ln 𝑥)
𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑦 𝑑𝑥 𝑥 ln 𝑥 𝑑𝑥
𝑑𝑦 1 1 1 𝑑𝑦 ln(ln 𝑥) 1 𝑑𝑦 ln(ln 𝑥)+1
= 𝑦 [𝑥 ln(ln 𝑥) + ln 𝑥 ln 𝑥 𝑥] => 𝑑𝑥 = (ln 𝑥)ln 𝑥 [ + 𝑥]. => 𝑑𝑥 = (ln 𝑥)ln 𝑥 [ ] 𝐴𝑛𝑠.
𝑑𝑥 𝑥 𝑥
√𝒙𝟐 −𝟏(𝒙+𝟏)
(xiv) 𝒚= 𝟑
(𝒙𝟑 +𝟏)𝟐
3
√𝑥 2 −1(𝑥+1) √(𝑥−1)(𝑥+1)(𝑥+1) √𝑥−1√𝑥+1(𝑥+1) √𝑥−1(𝑥+1)2
Sol. 𝑦 = 1 => 𝑦 = 3 => 𝑦 = 3 => 𝑦 = 3 3
(𝑥 3 +1)3 [(𝑥)3 +(1)3 ]2 [(𝑥+1)(𝑥 2 −𝑥+1)]2 (𝑥+1)2 (𝑥 2 −𝑥+1)2
√𝑥−1
=> 𝑦 = 3
(𝑥 2 −𝑥+1)2
Taking ‘ln’ on both sides
√𝑥−1 1 3
ln 𝑦 = ln 3 => ln 𝑦 = 2 ln(𝑥 − 1) − 2 ln(𝑥 2 − 𝑥 + 1)
(𝑥 2 −𝑥+1)2
Differentiating w.r.t. ‘x’
𝑑 𝑑 1 3 1 𝑑𝑦 1 1 3 2𝑥−1
𝑑𝑥
(ln 𝑦) = 𝑑𝑥 [2 ln(𝑥 − 1) − 2 ln(𝑥 2 − 𝑥 + 1)] => 𝑦 𝑑𝑥
= 2 𝑥−1 − 2 𝑥 2 −𝑥+1
𝑑𝑦 1 3(2𝑥−1) 𝑑𝑦 √𝑥−1 (𝑥 2 −𝑥+1)−3(𝑥−1)(2𝑥−1) 𝑑𝑦
𝑑𝑥
= 𝑦 [2(𝑥−1) − 2(𝑥2 −𝑥+1) ] => 𝑑𝑥 = 3 [ 2(𝑥−1)(𝑥 2 −𝑥+1)
]. => 𝑑𝑥 =
(𝑥 2 −𝑥+1)2
√𝑥−1 (𝑥 2 −𝑥+1)−3(2𝑥 2 −𝑥−2𝑥+1) 𝑑𝑦 (𝑥 2 −𝑥+1)−3(2𝑥 2 −𝑥−2𝑥+1)
3 [ 2(𝑥−1)(𝑥 2 −𝑥+1)
] => 𝑑𝑥 = 1 3
1−2 2
(𝑥 2 −𝑥+1)2 2(𝑥−1) (𝑥 −𝑥+1)1+2
𝑑𝑦 (𝑥 2 −𝑥+1)−3(2𝑥 2 −3𝑥+1) 𝑑𝑦 𝑥 2 −𝑥+1−6𝑥 2 +9𝑥−3 𝑑𝑦 −5𝑥 2 +8𝑥−2
=> = 1 5 => = 1 5 => = 1 5 𝐴𝑛𝑠.
𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥
2(𝑥−1)2 (𝑥 2 −𝑥+1)2 2(𝑥−1)2 (𝑥 2 −𝑥+1)2 2(𝑥−1)2 (𝑥 2 −𝑥+1)2
𝒅𝒚
3. Find 𝒅𝒙 if:
(i) 𝒚 = 𝐜𝐨𝐬𝐡 𝟐𝒙 (iv) 𝒚 = 𝐬𝐢𝐧𝐡−𝟏 (𝒙𝟑 )
Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’ Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦 𝑑
𝑑𝑥
= 𝑑𝑥 [cosh 2𝑥] = [sinh−1 (𝑥 3 )]
𝑑𝑥 𝑑𝑥
𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦 𝑑𝑦 1 𝑑
𝑑𝑥
= sinh 2𝑥 𝑑𝑥 (2𝑥) => 𝑑𝑥 = 2 sinh 2𝑥 𝐴𝑛𝑠. = (𝑥 3 )
𝑑𝑥 √1+(𝑥 3 )2 𝑑𝑥
(ii) 𝒚 = 𝐬𝐢𝐧𝐡 𝟑𝒙 𝑑𝑦 3𝑥 2
Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’ => 𝑑𝑥 = 𝐴𝑛𝑠.
√1+𝑥 6
𝑑𝑦 𝑑 (v) 𝒚 = 𝐥𝐧 𝐭𝐚𝐧𝐡 𝒙
𝑑𝑥
= 𝑑𝑥 [sinh 3𝑥]
𝑑𝑦 𝑑 𝑑𝑦 Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
= cosh 3𝑥 (3𝑥) => = 3 cosh 3𝑥 𝐴𝑛𝑠. 𝑑𝑦 1 𝑑 1
𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥
𝝅 𝝅 𝑑𝑥
= tanh 𝑥 𝑑𝑥 (tanh 𝑥) = tanh 𝑥 (sech2 𝑥)
−𝟏(𝐬𝐢𝐧
(iii) 𝒚 = 𝐭𝐚𝐧𝐡 𝒙) , − 𝟐 < 𝒙 < 𝟐 𝑑𝑦 cosh 𝑥 1 1 1
= sinh 𝑥 × cosh2 𝑥 = sinh 𝑥 × cosh 𝑥
Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’ 𝑑𝑥
𝑑𝑦 2 1
𝑑𝑦 𝑑
= [tanh−1(sin 𝑥)] 𝑑𝑥
= 2 sinh 𝑥 cosh 𝑥 = 2 sinh 2𝑥 = 2 csch 2𝑥
𝑑𝑥 𝑑𝑥 𝒙
𝑑𝑦
=
1 𝑑
(sin 𝑥) (vi) 𝒚 = 𝐬𝐢𝐧𝐡−𝟏 (𝟐)
𝑑𝑥 1−(sin 𝑥)2 𝑑𝑥
𝑑𝑦 1 𝑑𝑦 cos 𝑥 Sol. Differentiating w.r.t. ‘x’
=> 𝑑𝑥 = 1−sin2 𝑥 (cos 𝑥) => 𝑑𝑥 = cos2 𝑥 𝑑𝑦 1 𝑑 𝑥 1 1
𝑑𝑦 1 = ( )= ( )
𝑑𝑥 𝑥 2 𝑑𝑥 2 𝑥2 2
=> 𝑑𝑥 = cos 𝑥 = sec 𝑥 √1+( )
2
√1+
4
𝑑𝑦 1 1 1 1 1
= ( )= ( )= 𝐴𝑛𝑠
𝑑𝑥 2 2 √4+𝑥2 2 √4+𝑥 2
√4+𝑥
4 2

SAQIB ASAM GHUMMAN CELL: +92 333 8701112 Email: [email protected]

You might also like